– Σκοπός και βασικά χαρακτηριστικά

Ο Εξωδικαστικός Μηχανισμός Ρύθμισης Οφειλών του Ν.4738/2020 είναι εξωδικαστική διαδικασία ρύθμισης οφειλών φυσικών και νομικών προσώπων. Το βασικό της χαρακτηριστικό είναι ότι είναι προαιρετική για τους πιστωτές, δηλαδή δεν υποχρεώνονται να συμμετάσχουν. Αν όμως δηλώσουν συμμετοχή στη διαδικασία, η ρύθμιση είναι δεσμευτική για όλους τους συμμετέχοντες, εφόσον όμως συμφωνήσει η πλειοψηφία των συμμετεχόντων (60% του συνόλου των απαιτήσεων και 40% των των εμπραγμάτως εξασφαλισμένων απαιτήσεων). Οι όροι ρύθμισης με τους χρηματοδοτικούς φορείς είναι ελεύθεροι, ωστόσο για τη ρύθμιση των χρεών προς το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης υπάρχουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις.

– Ποιους πιστωτές αφορά

Ο Εξωδικαστικός Μηχανισμός αφορά περιοριστικά:

α. Τους χρηματοδοτικούς φορείς (τράπεζες, εταιρίες χρηματοδοτικής ρύθμισης κτλ.)

β. Το Δημόσιο

γ. Τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης.

Αυτό σημαίνει ότι πιστωτές όπως οι προμηθευτές μιας επιχείρησης ή η ΔΕΗ και λοιποί ιδιώτες δεν υπάγονται στη διαδικασία.

– Προϋποθέσεις

H υποβολή αίτησης για υπαγωγή στη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών δεν επιτρέπεται εφόσον:

α) ενενήντα τουλάχιστον τοις εκατό (90%) των συνολικών οφειλών του οφειλέτη σε χρηματοδοτικούς φορείς, στο Δημόσιο και στους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης οφείλεται σε έναν χρηματοδοτικό φορέα ή το σύνολο των οφειλών του προς τα πρόσωπα αυτά δεν υπερβαίνει το ποσό των δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ,

β) ο οφειλέτης έχει υποβάλει αίτηση ενώπιον του αρμόδιου δικαστηρίου για την επικύρωση συμφωνίας εξυγίανσης ή για την κήρυξή του σε πτώχευση ή για υπαγωγή στη διαδικασία του ν. 3588/2007 (Α’ 153), ή του ν. 3869/2010 (Α’ 130), ή του ν. 4605/2019 (Α’ 52), ή του ν. 4469/2017 (Α’ 62), εκτός εάν έχει υπάρξει έγκυρη παραίτησή του από τις εν λόγω διαδικασίες, μέχρι την ημερομηνία υποβολής της αίτησης για υπαγωγή στη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών,

γ) ο οφειλέτης έχει τεθεί σε λύση ή εκκαθάριση,

δ) έχει εκδοθεί οριστική απόφαση υπαγωγής σε μία από τις αναφερόμενες στην περ. β` διαδικασίες ή στη διαδικασία του άρθρου 68 του ν. 4307/2015, ή έχει συζητηθεί ενώπιον του αρμόδιου δικαστηρίου η αίτηση υπαγωγής του στις παραπάνω διαδικασίες και εκκρεμεί η έκδοση δικαστικής απόφασης, ή δεν έχουν παρέλθει δεκαπέντε (15) τουλάχιστον μήνες από την απόφαση υπαγωγής, ή δεν έχουν παρέλθει τουλάχιστον δώδεκα (12) μήνες από την με οποιοδήποτε τρόπο ολοκλήρωση διαδικασίας του Εξωδικαστικού Μηχανισμού Ρύθμισης

ε) οποιοδήποτε φυσικό πρόσωπο έχει καταδικαστεί με αμετάκλητη απόφαση για: i) φοροδιαφυγή, ii) νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, υπεξαίρεση, εκβίαση, πλαστογραφία, δωροδοκία, δωροληψία, λαθρεμπορία, καταδολίευση δανειστών, χρεοκοπία, ή απάτη, σε βαθμό κακουργήματος. Ειδικά επί νομικών προσώπων, αν έχει καταδικαστεί φυσικό πρόσωπο εντεταλμένο στη διαχείριση από το νόμο ή από ιδιωτική βούληση ή με δικαστική απόφαση, και ιδίως αυτό που φέρει την ιδιότητα του προέδρου ή του διευθύνοντος συμβούλου ή του διαχειριστή ή του εταίρου, για μία από τις παραπάνω αξιόποινες πράξεις που τελέστηκε στο πλαίσιο της δραστηριότητας του νομικού προσώπου που αιτείται την ένταξή του στη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών.

στ) ο οφειλέτης, ο οποίος έχει εξυπηρετούμενες ή ενήμερες οφειλές προς το σύνολο των πιστωτών του, δεν επικαλείται γεγονότα από τα οποία να προκύπτει η επιδείνωση της οικονομικής του κατάστασης σε ποσοστό τουλάχιστον 20%, είτε λόγω μείωσης των εισοδημάτων του είτε λόγω αύξησης των δαπανών του.

– Διαδικασία

Η αίτηση για την εξωδικαστική ρύθμιση οφειλών υποβάλλεται από τον οφειλέτη ηλεκτρονικά στην Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους με τη χρήση της Ηλεκτρονικής Πλατφόρμας Εξωδικαστικής Ρύθμισης Οφειλών. Οι πιστωτές μπορούν να κινήσουν τη διαδικασία κοινοποιώντας στον οφειλέτη με e-mail ή με δικαστικό επιμελητή ή με συστημένη επιστολή πρόσκληση για την εξωδικαστική αναδιάρθρωση των οφειλών του, θέτοντας προθεσμία για την υποβολή αίτησης στην πλατφόρμα έως 45 ημερολογιακές ημέρες

Με την αίτηση παρέχεται από τον οφειλέτη άδεια για την άρση του απορρήτου των τραπεζικών καταθέσεων και του φορολογικού απορρήτου.

Σε περίπτωση αίτησης φυσικού προσώπου παρέχεται επιπλέον της άδειας, η άδεια ανάκτησης, η οποία περιλαμβάνει και τα στοιχεία και έγγραφα που αφορούν τον ή τη σύζυγο ή τον συμβίο ή τη συμβία του οφειλέτη και τα εξαρτώμενα μέλη. Ο σύζυγος ή η σύζυγος ή ο συμβίος ή η συμβία και τα εξαρτώμενα μέλη συνυπογράφουν την αίτηση για την παροχή της παραπάνω άδειας ανάκτησης.

– Προληπτικά μέτρα προστασίας του οφειλέτη

Από την υποβολή της αίτησης και μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας, αναστέλλονται τα αναγκαστικά μέτρα και η συνέχιση της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης επί απαιτήσεων, κινητών και ακινήτων κατά του οφειλέτη.

Η αναστολή δεν καταλαμβάνει την διενέργεια πλειστηριασμού ο οποίος έχει προγραμματισθεί εντός τριών (3) μηνών από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης από τον οφειλέτη.

– Σύμβαση αναδιάρθρωσης

Μετά την υποβολή της αίτησης, οι συμμετέχοντες πιστωτές που είναι χρηματοδοτικοί φορείς δύνανται να καταθέσουν πρόταση ρύθμισης προς τον οφειλέτη. Αν πρόταση εξασφαλίσει τη συναίνεση του οφειλέτη, της πλειοψηφίας των συμμετεχόντων πιστωτών που είναι χρηματοδοτικοί φορείς και τουλάχιστον του ποσοστού συμμετεχόντων πιστωτών με ειδικό προνόμιο, υπογράφεται μεταξύ των συναινούντων πιστωτών και του οφειλέτη η σύμβαση αναδιάρθρωσης.

Αν δεν υπογραφεί η σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών εντός δύο (2) μηνών από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης, η διαδικασία θεωρείται περατωθείσα ως άκαρπη.

Με την επίτευξη σύμβασης αναδιάρθρωσης δεν επιτρέπεται σε πιστωτή, ο οποίος δεσμεύεται από τη σύμβαση, η επίσπευση αναγκαστικής εκτέλεσης και αναστέλλονται αυτοδικαίως τα μέτρα ατομικής και συλλογικής αναγκαστικής εκτέλεσης κατά του οφειλέτη.

– Ειδικότεροι όροι σχετικά με τη ρύθμιση χρεών προς το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης

Η σύμβαση που έχει εγκριθεί από τους χρηματοδοτικούς φορείς και τον οφειλέτη γίνεται αποδεκτή από το Δημόσιο ή το Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης, εφόσον ικανοποιούνται σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

i. οι απαιτήσεις του Δημοσίου και των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης δεν υπερβαίνουν, τόσο ως προς το Δημόσιο όσο και ως προς το σύνολο των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης, το ποσό του 1.500.000 €,

ii. το Δημόσιο και οι Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης εκπροσωπούν συνολικά ποσό απαιτήσεων μικρότερο από το σύνολο των απαιτήσεων των συμμετεχόντων χρηματοδοτικών φορέων κατά του οφειλέτη και

iii. το περιεχόμενο της σύμβασης αναδιάρθρωσης προέκυψε από το προβλεπόμενο υπολογιστικό εργαλείο.

Όταν τα ποσά οφειλών υπερβαίνουν το 1.500.000 € προβλέπονται ειδικότερες προϋποθέσεις.

Στις συμβάσεις αναδιάρθρωσης οφειλών προς το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης δεν μπορεί να προβλέπεται:

1. η αποπληρωμή οφειλών προς το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης σε περισσότερες από 240 δόσεις,

2. η ρύθμιση οφειλών που έχουν ήδη ρυθμισθεί βάσει του παρόντος Εξωδικαστικού Μηχανισμού ή του ν. 4469/2017 (Α’ 62), ανεξάρτητα αν η ρύθμιση είναι σε ισχύ,

3. η τμηματική αποπληρωμή οφειλών προς το Δημόσιο ή Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης ανά χρονικά διαστήματα που υπερβαίνουν τον μήνα,

4. η καταβολή μηνιαίας δόσης μικρότερης των 50 €,

5. η παροχή περιόδου χάριτος για την αποπληρωμή οφειλών προς το Δημόσιο ή τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης,

6. η ικανοποίηση απαιτήσεων του Δημοσίου ή των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης με άλλα ανταλλάγματα αντί χρηματικού ποσού. (άρθρο 22)

Υπό προϋποθέσεις προβλέπεται η διαγραφή οφειλών προς το Δημόσιο και τους ΦΚΑ και μάλιστα η διαγραφή βασικής οφειλής προς φορείς κοινωνικής ασφάλισης δεν επηρεάζει τα ασφαλιστικά δικαιώματα.

– Επιδότηση καταβολής δόσεων

Προβλέπεται η δυνατότητα επιδότησης καταβολής δόσεων σε οφειλέτες που έχουν ρυθμίσει ή δεν έχουν καθυστερήσει για χρονικό διάστημα άνω των 90 ημερών τις οφειλές τους προς χρηματοδοτικούς φορείς, το Δημόσιο και Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, για την αποπληρωμή δανείων που εξασφαλίζονται με την κύρια κατοικία τους για πέντε (5) χρόνια από την ημερομηνία της αίτησης.

Οι προϋποθέσεις για τη λήψη επιδότησης είναι σωρευτικά:

1. Ο οφειλέτης να έχει εμπράγματο δικαίωμα, αποκλειστικής ή κατ’ ιδανικό μερίδιο, κυριότητας (πλήρους ή ψιλής) ή επικαρπίας σε ακίνητο, το οποίο αποτελεί την κύρια κατοικία του και βρίσκεται στην Ελλάδα.

2. Πριν την υποβολή της αίτησης επιδότησης, να έχει εγγραφεί για την εξασφάλιση της οφειλής, υποθήκη ή προσημείωση υποθήκης σε ακίνητο, που χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία του οφειλέτη.

3. Οι συνολικές οφειλές προς τους χρηματοδοτικούς φορείς, το Δημόσιο και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης να είναι τουλάχιστον 20.000 ευρώ.

4. Το υπόλοιπο της οφειλής από δάνειο που εξασφαλίζεται με την κύρια κατοικία, να μην υπερβαίνει το ποσό των 135.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, το οποίο προσαυξάνεται κατά 20.000 ευρώ για κάθε επιπλέον μέλος, έως του ανώτατου ποσού των 215.000 ευρώ ανά πιστωτή.

5. Το δάνειο δεν έχει καταγγελθεί σε χρονικό διάστημα πέραν του ενός έτους από την υποβολή της αίτησης.

6. Επήλθε μείωση των οικογενειακών εισοδημάτων.

Το ποσό της επιδότησης κυμαίνεται από 70 έως 210 ευρώ, ανάλογα με τη σύνθεση του νοικοκυριού.

Διαβάστε εδώ το κείμενο του νόμου (άρθρα 5 – 30).